Κυριακή 5 Δεκεμβρίου 2021

Οι οπλίτες στην Μάχη του Μαραθώνα

 


Γράφει ο Νίκος Πουλιανός
Διδάκτωρ Παλαιοανθρωπολογίας και Διδάκτωρ Παλαιοντολογίας

Για το βιογραφικό του Νίκου Πουλιανού δείτε εδώ.



Υπάρχουν κάποιοι που υποστηρίζουν ότι άπαξ και οιοσδήποτε έχει προχωρήσει σε μια δημοσίευση, δεν είναι σωστό να συνεχίσει την παραπέρα παρουσίαση πτυχών του ιδίου θέματος. Αντίθετα φρονώ ότι με την περαιτέρω εμβάθυνση, υπάρχει η δυνατότητα να τεθεί υπόψη των ανθρώπων (επιστημόνων και μη) ένας παραπέρα προβληματισμός όσον αφορά μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα. Σε αυτά τα πλαίσια στην ομάδα Marathon Battle (δείτε εδώ) προχώρησα εχτές στη δημοσιοποίηση του παρακάτω (ήδη βελτιωμένου) κειμένου:

Αν όχι ακόμα νωρίτερα, οι δημοκρατικές διαδικασίες στην αρχαία Ελλάδα είχαν ξεκινήσει από την εποχή του Σόλωνα - τουλάχιστον δηλαδή έναν αιώνα πριν από τη Μάχη του Μαραθώνα. Ανάλογες διαδικασίες προχώρησαν επί Κλεισθένη, δύο περίπου 10ετίες προτού τη μνημειώδη σύγκρουση στην παραλία του Σχινιά. Οι Αθηναίοι λοιπόν είχαν ήδη «γευθεί», έστω και για λίγο καιρό, τα καλά της ελευθερίας που παρείχαν οι νέοι θεσμοί. Προκειμένου πάντως να αντιμετωπιστεί η περσική απειλή το 490 π. Χ., αναγκαία ήταν η σύμπραξη δημοκρατικών και ολιγαρχικών.

Μάλιστα για τη Μάχη του Μαραθώνα είχαν επιστρατευθεί ακόμα και δούλοι. Εκτός λοιπόν από δημοκρατικούς οπλίτες, συμμετείχαν επίσης αρκετοί (~70%;) ολιγαρχικότερα προσανατολισμένοι γαιοκτήμονες, οι οποίοι καλώς ή κακώς είχαν πατροπαράδοτα μεγαλύτερη οικονομική άνεση να διατηρούν (κατ’ οίκον) τον αντίστοιχο οπλισμό (κράνος, θώρακα, ασπίδα, δόρυ, ξίφος, περικνημίδες, σανδάλια). Εξ αιτίας της αναγκαιότητας της παραπάνω σύμπραξης, στις «δυσδιάκριτες πτυχές...» έχω υποστηρίξει πως ο δημοκρατικός επώνυμος άρχων Θεμιστοκλής πρέπει να είχε μεσολαβήσει ώστε να μην καταδικαστεί από ομοϊδεάτες του το 493 π. Χ. ο Μιλτιάδης, ο οποίος ένα χρόνο νωρίτερα είχε καταφύγει στη γενέτειρά του Αθήνα - μετά την αποτυχία της ιωνικής επανάστασης. Η κατηγορία που τον βάρυνε ήταν πως είχε διατελέσει ολιγαρχικός τύραννος στην Καλλίπολη. Μετά την αθώωσή του μπόρεσε να υποβάλει υποψηφιότητα και εκλέχτηκε στρατηγός - ένας από τους δέκα των Αθηνών. Προφανώς τον ψήφισαν πολίτες με ολιγαρχικές προτιμήσεις, όπως π.χ. τον Αριστείδη κ. ά.

Με βάση λοιπόν τα παραπάνω θα μπορούσε να ειπωθεί ότι στο Μαραθώνα νίκησαν οι πιο πλούσιοι, ενώ αντίθετα στη Σαλαμίνα οι πιο φτωχοί. Αυτό πάντως δεν αναιρεί τη διαπίστωση ότι η περίτρανη νίκη στο Μαραθώνα, απέτρεψε την εκ μέρους των Μήδων κατάκτηση της Αττικής, επιτρέποντας έτσι δέκα χρόνια αργότερα να πραγματοποιηθεί η παγκόσμιας σημασίας νίκη στη ναυμαχία της Σαλαμίνας.

ΥΓ: Προφανώς το ερωτηματικό που συνοδεύει το ~70% δείχνει ένα ποσοστό που εάν διερευνηθεί παραπέρα μπορεί να γίνει πιο συγκεκριμένο, αν και μια πιο ακριβής εκτίμηση δεν νομίζω πως θα ήταν κάτι το ιδιαίτερα σημαντικό.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Παρακαλείσθε να μην γράφετε υβριστικά σχόλια, διότι θα διαγράφονται.