Μια από τις παθογένειες της λεγόμενης μαρξιστικής αριστεράς: Η άγνοια και περιφρόνηση της ψυχολογίας των ανθρώπων.

Του Δαμιανού Βασιλειάδη

δημοδιδασκάλου, συγγραφέα

ιδρυτικού και ηγετικού στελέχους του ΠΑΚ και του ΠΑΣΟΚ, παραιτηθέντος το 1977 από το ΠΑΣΟΚ και προδιαγράψαντος από την εποχή εκείνη την ιστορία του μεταπολιτευτικού εγκλήματος και προδοσίας.

Για το βιογραφικό του Δαμιανού Βασιλειάδη δείτε εδώ.

Για το προσωπικό ιστολόγιο του Δαμιανού Βασιλειάδη δείτε εδώ. 

Αθήνα, 30.7.2015

Επειδή υπάρχει πλήρης σύγχυση για τα τεκταινόμενα στην Ελλάδα, θα προσπαθήσω και από την δική μου πλευρά να αναλύσω ορισμένα φαινόμενα της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας, που είναι εκτός συζήτησης,  γιατί έτσι βολεύει το σύστημα. Θα ξεκινήσω με ένα ποίημα του Κωνσταντίνου Καβάφη, που πολλές φορές υπήρξε προφητικός:

ΤΕΛΕΙΩΜΕΝΑ

Μέσα στον φόβο και στες υποψίες,

με ταραγμένο νου και τρομαγμένα μάτια,

λυώνουμε και σχεδιάζουμε το πώς να κάμουμε

για ν’ αποφύγουμε τον βέβαιο

τον κίνδυνο που έτσι φρικτά μας απειλεί.

Κι όμως λανθάνουμε, δεν είν’ αυτός στον δρόμο,

ψεύτικα ήταν τα μηνύματα

(ή δεν τ’ ακούσαμε, ή δεν τα νοιώσαμε καλά).

Άλλη καταστροφή, που δεν την φανταζόμεθαν,

εξαφνική, ραγδαία πέφτει επάνω μας,

κι ανέτοιμους - πού πια καιρός - μας συνεπαίρνει.

Αυτά έγραφε ο ποιητής, που ανταποκρίνονται απόλυτα στην πραγματικότητα που βιώνουν οι Έλληνες πολίτες σήμερα. Παρεμπιπτόντως πρέπει να τονίσω ότι ποτέ δεν έχω διαψευστεί στις προβλέψεις μου κατά την διάρκεια της μεταπολίτευσης.

Τα περισσότερα άρθρα αποτελούν κεφάλαια από διάφορα βιβλία μου ή προηγούμενες αναλύσεις, που δημοσιεύτηκαν στο διαδίκτυο, γιατί, για το σύστημα και τα υποτακτικά του, ήταν απαγορευμένα.

Θα ξεκινήσω στην παράθεση των κειμένων που θα λάβουν χώρα ανά δύο ημέρες, ξεκινώντας από σήμερα με μια διατύπωση που έχει την έννοια αξιώματος και αποτελεί την θέση της Αριστερής Πλατφόρμας: ΕΑΝ Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΔΕΝ «ΣΥΜΜΟΡΦΩΝΕΤΑΙ» ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΣΟ ΧΕΙΡΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ. 

Οι προγραμματικές δηλώσεις του ΣΥΡΙΖΑ στην Θεσσαλονίκη και γενικότερα αποτελούν ένα πρόγραμμα παροχών, που έχει σχέση με το παρασιτικό καταναλωτικό μοντέλο όλης της μεταπολίτευσης, (εκτός από τα μέτρα για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης) που βασικά ισχυριζόταν ότι «λεφτά υπάρχουν», απλώς τα λεφτά αυτά ήταν δυστυχώς δανεικά. Μερικοί τα θεωρούσαν μάλιστα «δανεικά και αγύριστα». Τους διέψευσε όμως η σκληρή πραγματικότητα, που δεν έχει σχέση με ιδεοληπτικές φαντασιώσεις και βέβαια με την διεθνή και εσωτερική πραγματικότητα. Όλοι αυτοί από όλες τις ιδεολογικές κατευθύνσεις ζούσαν σε έναν κόσμο φανταστικό, εκτός τόπου και χρόνου και μάλλον θέλουν με την μέθοδο της φυγής, να συνεχίζουν να ζουν σ’ αυτόν τον ανύπαρκτο παραδεισένιο χρόνο και τόπο. 

Όλα αυτά τα φαινόμενα πρόκειται στην σειρά των αναλύσεών μου να καταθέσω στο επόμενο χρονικό διάστημα. Μπορείς βέβαια, για να πω και το τελευταίο στο εισαγωγικό αυτό σημείωμα, να υπόσχεσαι στον καθένα λαγούς με πετραχήλια, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι η πραγματικότητα.

Εκ προοιμίου ωστόσο δηλώνω καθαρά και ξάστερα και θα προσπαθήσω να αποδείξω με την παράθεση των αναλύσεών μου ότι τα μνημόνια και αντιμνημόνια δεν ήταν και δεν είναι το πρόβλημα της Ελλάδας, γιατί έτσι όπως πολιτευτήκαν τα κόμματα της μεταπολίτευσης, απαξάπαντα, δεν υπήρχε διαφυγή, δηλαδή θα τα υπέγραφαν, εκτός αν οδηγούσαν την χώρα στην πλήρη και οριστική καταστροφή. Κι’ αυτό επειδή όπως λεν διάφοροι στην δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα. Και πράγματι. Ο ένας δρόμος οδηγεί στην διέξοδο και ο άλλος στην καταστροφή. Το πρόβλημα λοιπόν είναι τι κάνεις για να βγεις απ’ αυτά. Με ευχολόγια φυσικά δεν γίνεται ούτε με «αριστερές ή δεξιές» φαντασιώσεις. Το βασικό πρόβλημα είναι η πρωτοφανής παρακμιακή μας πορεία από συστάσεως του ελληνικού κράτους, βασικά η παρασιτική μας νοοτροπία. Γιατί ο παρασιτισμός δεν εντρυφά μόνο στην οικονομία, αλλά κυρίως στα μυαλά μας. Η Ελλάδα στην μεταπολίτευση απετέλεσε ένα τεράστιο φρενοκομείο, όπως έλεγε ο Καραμανλής ο πρεσβύτερος. Με αυτήν την έννοια τα φαινόμενα δεν μπορείς να τα εξηγήσεις πάντοτε με πολιτικούς ή οικονομικούς όρους, παρά με όρους της ψυχοπαθολογίας του Έλληνα.

Η αλήθεια είναι επαναστατική. Όμως ποιος έχει το θάρρος να την πει; Προσωπικά το αποτολμώ με ότι αυτό συνεπάγεται.

Μια από τις παθογένειες της λεγόμενης μαρξιστικής αριστεράς:
Η άγνοια και περιφρόνηση της ψυχολογίας των ανθρώπων

                                                                                       

Η ψυχολογία δεν υπάρχει καν την εποχή που οι Μαρξ και Έγκελς  οικοδομούσαν το έργο τους. Ούτε ο Κάουτσκι, ούτε ο Λένιν, ούτε η Ρόζα Λούξεμπουργκ, ούτε ο Μπουχάριν, ούτε ο Τρότσκι ενδιαφέρονταν ιδιαίτερα για την ψυχολογία. Ο μπολσεβικισμός της σταλινικής παρακμής έφτιαξε μάλιστα έναν βολικό κανόνα του είδους: ‘Όχι ψυχολογία!’ στις δίκες της Μόσχας. Οι καθηγητές της ανακήρυξαν τον Φρόιντ ως έναν ‘αντιδραστικό μεταφυσικό ιδεαλιστή’ (κατά λέξη).[1]                                                                      

Βικτόρ Σερζ

Ο μαρξισμός απέβαλε την ψυχολογία απ’ το θεωρητικό οικοδόμημα του ή την αγνόησε τελείως. Πιθανώς η περίπτωση να αφορά και άλλους ιδεολογικούς χώρους, αλλά θα περιοριστούμε στον μαρξιστικό χώρο. Η αναγνώριση της ψυχολογίας οδηγούσε βασικά στην αναίρεση της θεωρίας, που διακήρυττε ότι τα πάντα καθορίζει η οικονομική νομοτέλεια. ΄Ετσι οδήγησε σ’ εγκληματικές παραλείψεις και σε ολέθρια αποτελέσματα. Η συμπεριφορά του ανθρώπου δεν είναι, όπως όμως απέδειξε η πραγματικότητα, απόρροια μόνον της οικονομικής δομής του. Ο άνθρωπος αποτελεί σύνθετη ύπαρξη, ψυχοσωματική θα λέγαμε, που δεν ερμηνεύεται μόνο με οικονομικούς όρους, αλλά και με ψυχολογικούς (η χαρακτηροδομή, η ψυχοσύνθεση: Τα μίση, τα πάθη, ο φθόνος, η φιλοδοξία, η αλαζονεία, η υπεροψία, ο ναρκισσισμός, ο εγωισμός, η φιληδονία κ.λπ. Ο μαρξισμός αγνόησε παντελώς ότι ο άνθρωπος μπορεί να είναι διάνοια και να κατέχει όλη την γνώση του κόσμου, τρόπος του λέγειν, να είναι πανεπιστήμονας, να έχει πεντακόσιες χιλιάδες διδακτορικά, να έχει  μελετήσει όλες τις  βιβλιοθήκες του κόσμου, όμως να είναι ανισόρροπος, φρενοβλαβής, εγωπαθής, μοχθηρός, εκδικητικός, ζηλόφθονος και λοιπά και λοιπά.  Στο δρόμο δηλαδή της λεγόμενης από την μυθολογία της αρετής και της κακίας, όπως στην περίπτωση του Ηρακλή, να χρησιμοποιεί την γνώση για το κακό. Και όσο περισσότερη γνώση, τόσο μεγαλύτερο το κακό.

Προς επίρρωση αυτού, δηλαδή της καθοριστικής σημασίας της ψυχολογίας στα ιστορικά δρώμενα, αξίζει ν’ αναφέρουμε την άποψη του γερμανού ιστορικού και φιλοσόφου Γουλιέλμου Ντίλτεϋ (Wilhelm Diltey), που αναφέρει ο φιλόσοφος Κώστας Παπαϊωάννου: «Για τον Ντίλτεϋ οι επιστήμες του ανθρώπου είναι δυνατόν να γίνουν κατανοητές απ’ τον άνθρωπο “από τα μέσα”, σ’ αντίθεση με τις φυσικές επιστήμες. Γι’ αυτό και η ψυχολογία αποτελεί τη βάση οποιασδήποτε κατανόησης του ιστορικοκοινωνικού κόσμου».[2]

Αυτή η ψυχολογία ήταν άγνωστη ή αμελήθηκε ή περιφρονήθηκε εγκληματικά από τους μεγάλους ηγέτες της μαρξιστικής θεωρίας, αλλά και από τους επιγόνους και όσους ασπάστηκαν την θεωρία, ατόφια και χωρίς επεξεργασία και προσαρμογή στην πραγματικότητα. Αγνόησαν αυτό που είχε πει ο Ένγκελς κάποτε ότι η αλήθεια είναι διαλεκτική, δηλαδή ισχύει σε συσχέτιση με τον χοροχρόνο. Λέει σ’ ένα σημείο: «...τότε σταματά μια για πάντα η απαίτηση για οριστικές λύσεις και αιώνιες αλήθειες».[3] Φτάνω στο σημείο να διατείνομαι ότι η κατάρρευση του υπαρκτού και ανύπαρκτου στην πράξη σοσιαλισμού, οφείλεται στην αγνόηση αυτής της απλής αλήθειας. Πολλοί θεωρούν ότι τα πράγματα είναι περίπλοκα και δύσκολα στην ερμηνεία τους. Όπως και να έχει το πράγμα η αγνόηση της ψυχολογίας στα κομμουνιστικά καθεστώτα ήταν μια από τις βασικές αιτίες της κατάρρευσής τους.

Πολύ αποκαλυπτική γι’ αυτό είναι ή δήλωση του Βικτόρ Σερζ, όπως προαναφέραμε, ενός σύγχρονου διανοούμενου επαναστάτη με τον Λένιν, που έζησε και όλα τα γεγονότα της οκτωβριανής επανάστασης και ότι ακολούθησε την κατοπινή περίοδο.

Εδώ λοιπόν έχει θέση αυτό που είχε πει κάποτε ο Αλέξανδρος Δελμούζος,  ένας από τους πρωτεργάτες του Εκπαιδευτικού Δημοτικισμού, μαζί με τον Δημήτριο Γληνό και τον Κωνσταντίνο Τριανταφυλλίδη:

«Για να κρίνεις πρόσωπα και έργα δεν χρειάζεται μονάχα μυαλό, παρά και χαρακτήρας».

Τι σημαίνει όμως αυτή η ρήση του Δελμούζου στην ουσία της; Τι θέλει να πει ο «ποιητής», όπως λέμε συνήθως; Προφανώς ο Δελμούζος θέλει να τονίσει ότι δεν αρκεί να είναι κάποιος επιστήμονας, να κατέχει μια ειδική η  γενική γνώση, αλλά χρειάζεται και χαρακτήρα, δηλαδή ήθος, ανιδιοτέλεια και αξιοπρέπεια, θα έλεγα προσωπικά, που κατά την άποψή μου, αποτελούν τις κύριες και καθοριστικές ιδιότητες του χαρακτήρα.

Το πρόβλημα της σχέσης γνώσης και ήθους, δηλαδή γνώσης και χαρακτήρα απασχόλησε τους φιλόσοφους από την αρχαιότητα. Το φαινόμενο δεν είναι καινούργιο. Ιδιαίτερα ασχολήθηκε με το θέμα ο Σωκράτης, ο οποίος υποστήριζε ότι ο άνθρωπος με την γνώση γίνεται καλύτερος. Παρ’ όλο που ο Πλάτωνας τόνιζε με έμφαση ότι: «Πάσα τε επιστήμη, χωριζομένη δικαιοσύνης και της άλλης αρετής, πανουργία, ου σοφία φαίνεται».[4] Η άποψη του Πλάτωνα αποδείχτηκε στην πράξη ότι εμπεριείχε την αλήθεια. Αν λάβουμε υπόψη μας ως χαρακτηριστικό και αποκαλυπτικό παράδειγμα τις γνωστές περιπτώσεις των μαθητών του Σωκράτη, όπως του Αλκιβιάδη, ενός «παλιοχαρακτήρα», όπως θα έλεγε ο κόσμος σήμερα, και του Κριτία.

Για τον βίο και την δράση του Αλκιβιάδη δεν χρειάζεται να κάνουμε μνεία, γιατί είναι γνωστή από την ιστορία. Πολλές φορές την αναφέρει και ο Θουκυδίδης. Είναι ο αντιπροσωπευτικότερος τύπος του ικανότατου ανθρώπου και σε γνώση και δράση, αλλά ενός ανθρώπου, χωρίς χαρακτήρα, δηλαδή χωρίς ηθικές αρχές και αξίες, που οδήγησαν την Αθήνα στην καταστροφή. Ο Κίμων υπήρξε από τους πιο σκληρούς και απάνθρωπους των λεγόμενων «τριάκοντα τυράννων». Ήταν κι αυτός από τους μαθητές του Σωκράτη και των Σοφιστών, δηλαδή είχε αξιόλογη παιδεία, ήταν ρήτορας εκλεκτός, αλλά με πολλά προσωπικά πάθη και κυρίως ασυγκράτητη εκδικητικότητα.

Στην περίπτωση αυτή ανακύπτει και το θέμα της γνώσης σε σχέση με τον χαρακτήρα.

Πολλοί λογαριάζουν δυστυχώς μόνο το μυαλό που έχει κάποιος, δηλαδή τις γνώσεις, την επιστήμη και όχι τον χαρακτήρα, δηλαδή την ψυχοσύνθεση των ανθρώπων. Και αυτό είναι το ολέθριο λάθος, που κάνουν οι περισσότεροι και κυρίως όσοι γαλουχήθηκαν με την όποια «αριστερή» ιδεολογία, που δεν έλαβε υπόψη της την ψυχολογία, αλλά θεώρησε ότι τα πάντα εξαρτώνται από την οικονομική νομοτέλεια.

Η γνώση βέβαια είναι ουδέτερη αυτή καθ’ εαυτή. Αποκτιέται έμμεσα με την μετάδοση μέσω της γενικότερης και ειδικότερης παιδείας, αλλά και μέσα από την μελέτη και την έρευνα. Όταν αυτή η γνώση επενδύεται με κάποιες αξίες, που προέρχονται από τον χαρακτήρα των ανθρώπων, τότε χάνει τον ουδέτερό της χαρακτήρα και αποκτά δύναμη χρήσης, δηλαδή εξουσία. Γι’ αυτό ισχυριζόμαστε ότι «η επιστημονική έρευνα μας προσφέρει τα αντικειμενικά στοιχεία και πορίσματα για την εξήγηση φαινομένων και προβλημάτων. Όμως η θετική ή αρνητική αξιοποίηση των πορισμάτων της επιστήμης, εξαρτάται από τους ανθρώπους, οι οποίοι έχοντας κάποια εξουσία, την χρησιμοποιούν προς την μία ή άλλη κατεύθυνση. Για να γίνει αυτό καταληπτό αναφέρω την περίπτωση της ατομικής ενέργειας. Η χρησιμοποίηση π.χ.  της ατομικής ενέργειας, δεν εξαρτάται από τους ίδιους τους επιστήμονες, τους ειδικούς δηλαδή στο τομέα αυτόν, αλλά από την όποια πολιτική εξουσία. Η χρήση της δηλαδή για την κατασκευή ατομικών όπλων, όπλων μαζικής καταστροφής ή για ιατρικούς λόγους κ.λπ. δεν εξαρτάται από τους επιστήμονες -τεχνοκράτες.

Το γενικό συμπέρασμα που βγαίνει ως συμπερασματικό «απόσταγμα» της ανωτέρω ανάλυσης είναι ξεκάθαρο.

Πρώτον, δεν επιτρέπετε σε έναν ηγέτη να αναθέτει  σε έναν τεχνοκράτη να αναλαμβάνει και πολιτικά καθήκοντα.

Δεύτερον, θα πρέπει ο ηγέτης να επιλέγει τους συνεργάτες του με γνώμονα τον χαρακτήρα, όπως τον αναλύσαμε.

Τρίτον, τους τεχνοκράτες τους διαλέγει και τους χρησιμοποιεί ο ηγέτης, ώστε να είναι οι πιο κατάλληλοι στο αντικείμενό τους. Όμως ουδέν πέραν τούτου.

Τέταρτον, ο ικανός ηγέτης κρίνεται περισσότερο από την ποιότητα του επιτελείου του, από τους ικανούς και αποτελεσματικούς συνεργάτες του, με αποκλειστικό αξιοκρατικό κριτήριο την συμμόρφωσή τους προς τον στρατηγικό κοινό στόχο και όχι τις προσωπικές ή κομματικές στρατηγικές. Για τα υπόλοιπα ο νοών νοείτω!

---

[1] Βλ. Βικτόρ Σερζ, Αναμνήσεις ενός επαναστάτη, εκδ. «SCRIPTA», Αθήνα 2008, σ. 580. Ο Βικτόρ Σερζ υπήρξε τροτσκιστής επαναστάτης διανοούμενος, που έζησε την Οκτωβριανή Επανάσταση στην Ρωσία. Προς το τέλος  της ζωής του διαχώρισε την θέση του από τον Τρότσκι και τον τροτσκισμό.

[2] Βλ. Κ. Παπαϊωάννου, Κόσμος και ιστορία, εκδ. «Εναλλακτικές εκδόσεις», Αθήνα 2000, σ. 24.

[3] Βλ, Ο Λουδοβίκος Φόυερμπαχ και το τέλος της κλασικής γερμανικής φιλοσοφίας, στο Κ. Μαρξ -Φ. Ένγκελς, Διαλεχτά Έργα, τόμ. ΙΙ, εκδοτικό της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, σ 449

[4] Πλάτωνος, «Μενέξενος», 347a